Esmaul Husna Ve Anlamları
"O, yaratan, var eden, sekil veren Allah'tir. En güzel isimler O'nundur. Göklerde ve yerde olanlar O'nun sanini yüceltmektedirler. O,galiptir, hikmet sahibidir.(Hasr-24)"
Allahın İsimleri
Allah Teâlâ'nın Kur'an'da ve sahih hadislerde geçen pek çok ismi vardır.
Kul bu isimleri öğrenerek Allah'ı tanır, O'nu sever ve gerçek kul olur.
Kur'an'da "En güzel isimler Allah'ındır. O halde O'na o güzel isimlerle dua
edin..." (el-A‘râf 7/180) buyurularak, esmâ-i hüsnâ ile dua ve niyazda bulunulması
emredilmiştir. Esmâ-i hüsnânın birden fazla olması, işaret ettiği
zâtın birden çok olmasını gerektirmez, bütün isimler o tek zâta delâlet ederler:
"De ki: İster Allah deyin, ister rahmân deyin, hangisini deseniz olur..."
(el-İsrâ 17/110).
Hz. Peygamber bir hadislerinde, yüce Allah'ın 99 isminin bulunduğunu,
bu isimleri sayan ve ezberleyen kimselerin cennete gireceğini haber vermiştir
(Buhârî, “Da‘avât”, 68; “Tevhîd”, 12; Müslim, “Zikr”, 2; Tirmizî, “Da‘avât”,
82). Hadislerde geçen “saymak” (ihsâ) ve “ezberlemek” (hıfz) ile maksat
Allah’ı güzel isimleriyle tanımak ve O’na iman, ibadet ve itat etmektir.
Allah’ın isim ve sıfatları 99 isimden ibaret değildir. Allah'ın âyet ve
hadislerde geçen başka isimleri de vardır. Hadiste 99 sayısının zikredilmesi,
sınırlama anlamına değil, bu isimlerin Allah'ın en meşhur isimleri olması
sebebiyledir. Tirmizî ve İbn Mâce'nin rivayet ettikleri bir hadiste bu doksan
dokuz isim tek tek sayılmıştır (Tirmizî, “Da‘avât”, 82; İbn Mâce, “Duâ”, 10).
Bu isimler şunlardır:
ALLAH (Varligi zorunlu olan ve bütün övgülere layik bulunan zatin özel ve en kapsamli adi)
RAHMÂN (Esirgeyen,Koruyan)
RAHÎM (Bagişlayan, Acıyan)
MELIK (Görünen ve görünmeyen alemlerin sahibi)
KUDDÛS (Her eksiklikten münezzeh)
SELÂM (Esenlik,Sağlık,Barış,Huzur,Selamet veren)
MÜ'MIN (Eminyet,Huzur,Güven veren, vaadine güvenilen)
MÜHEYMIN (Kainatin bütün islerini gözetip yöneten)
AZÎZ (Yenilmeyen yegane galip)
CEBBÂR (Iradesini her durumda yürüten, yaratilmislarin halini iyilestiren)
MÜTEKEBBIR (Azamet ve yüceligini izhar eden))
HÂLIK (Takdirine uygun bir sekilde yaratan)
BÂRİU: (Bir model olmaksizin canlilari yaratan)
MUSAVVİR (Şekil ve özellik veren)
GAFFÂR (Daima affeden, tekrarlanan günahlari bagislayan)
KAHHÂR (Yenilmeyen, yegane galip)
VEHHÂB (Karsilik beklemeden bol bol veren)
REZZÂK (Bedenlerin ve ruhlarin gidasini yaratip veren)
FETTÂH (Iyilik kapilarini açan, hakemlik yapan)
ALÎM (Hakkiyla bilen)
KÂBID (Rizki tutan, canlilarin ruhunu alan)
BÂSIT (Rizki genisleten, ruhlari bedenlerine yayan)
HÂFID (Alçaltan, zillete düsüren)
RÂFİĞ'(Yücelten, izzet ve seref veren)
MUIZ (Yücelten, izzet ve seref veren)
MÜZIZ (Alçaltan, zillet veren)
SEMI' (Işiten)
BASÎR (Gören)
HAKEM (Son hükmü veren)
ADL (Mutlak adalet sahibi, asiriliga meyletmeyen)
LATÎF (Yaratilmislarin ihtiyacini en ince noktasina kadar bilip sezilmez yollarla karsilayan)
HABÎR (Her seyin iç yüzünden haberdar olan)
HALÎM (Acele ile ve kizginlikla muamele etmeyen)
AZÎM (Zatinin ve sifatlarinin mahiyeti anlasilamayacak kadar ulu)
GAFÛR (Bütün günahlari bagislayan)
ŞEKÛR (Az iyilige çok mükafat veren)
AaLİ (Izzet, seref ve hükümranlik bakimindan en yüce, askin)
KEBÎR (Zatinin ve sifatlarinin mahiyeti anlasilamayacak kadar ulu)
HAFÎZ (Koruyup gözeten ve dengede tutan)
MUKÎT (Bedenlerin ve ruhlarin gidasini yaratip veren, bilip gücü yeten ve koruyan)
HASÎB (Kullarina yeten, onlari hesaba çeken)
CELÎL (Azamet sahibi)
KERÎM -KEREM_EKREM (İkramı ve ihsanı bol cömert ,Fazilet türlerinin hepsine sahip)
RAKÎB (Gözetleyip kontrol eden)
MÜCÎB (Dileklere karsilik veren)
VÂSI' (Ilmi ve merhameti herseyi kusatan)
HAKÎM (Bütün emirleri ve isleri yerli yerinde olan)
VEDÛD (Çok seven, çok sevilen)
MECÎD (Sanli, serefli)
BÂIS (Ölümden sonra dirilten)
ŞEHÎD( Her şeye şahit (Tanık) Her seyi gözlemiş olarak bilen)
HAK (Fiilen var olan, mevcudiyeti ve uluhiyyeti gerçek olan)
VEKÎL (Güvenilip dayanilan)
KAVÎ (Her seye gücü yeten, kudretli)
METÎN (Her seye gücü yeten, kudretli)
VELÎ (Yardimci ve dost)
HAMÎD (Övülmeye layik)
MUHSÎ (Her seyi tek tek ve bütün ayrintilariyla bilen) (Onun ilmi dışında bir Yaprak bile düşmez" (Enam Suresi6/59)
MÜBDI' (Ilkin yaratan)
MUÎD (Tekrar yaratan)
MUHYÎ (Can veren)
MÜMÎT (Öldüren)
HAY (Ebedi hayatta diri)
KAYYÛM (Her seyin varligi kendisine bagli olup kainati idare edip yöneten.)
VÂCID (Diledigini diledigi zaman bulan bir müstagni)
MÂCID (Sanli, serefli)
VÂHID (Bölünüp parçalara ayrilmamasi ,Bir ve Tek olması ,benzerinin bulunmamasi anlaminda tek)
SAMED (Yüce Allah hiçbirşeye muhtaç olmayıp,Her varlık ve canlı ona muhtaçtır,Arzu ve ihtiyaçlari sebebiyle herkesin yöneldigi ulular ulusu bir müstagni)
KÂDIR (Her seye gücü yeten, kudretli)
MUKTEDIR (Her seye gücü yeten, kudretli)
MUKADDIM (Öne alan)
MUAHHIR (Geriye birakan)
EVVEL(Varliginin baslangici olmayan, İLK ,Herşeyden önce ilk)
ÂHIR (Varliginin sonu olmayan)
ZÂHIR (Varligini ve birligini belgeleyen birçok delilin bulunmasi açisindan Akıl gözüyle aşikar)
BÂTIN (Zatinin ( Maddi gözle-İki Gözümüzle )görülmesi ve mahiyetinin bilinmesi açisindan gizli)
VÂLÎ (Kainata hakim olup onu yöneten)
MÜTEÂLÎ (Izzet, seref ve hükümranlik bakimindan en yüce, askin)
BER (Iyilik eden, vaadini yerine getiren)
TEVVÂB (Kullarini tövbeye sevkeden ve tövbelerini kabul eden)
MÜNTAKIM (Suçlulari cezalandiran)
AFÜV (Hiçbir sorumluluk kalmayacak sekilde günahlari affeden)
RAÛF (Sefkatli)
MÂLIKÜ'L-MÜLK (Tüm kainat ve Mülkün sahibi)
ZÜ'L-CELÂLI ve'l-IKRAM (Azamet ve kerem sahibi)
MUKSIT (Adaletle hükmeden)
CÂMI' (Toplayip düzenleyen, kiyamet günü hesaba çekmek için mahlukati toplayan)
GANÎ (Her seyden müstagni, kendi disinda her sey O'na muhtaç)
MUGNÎ (Zenginlik verip tatmin eden)
MÂNI' (Dilemedigi seyin gerçeklesmesine müsaade etmeyen, kötü seylere engel olan)
DÂR (Zarar veren)
NÂFI' (Fayda veren)
NÛR (Nurlandiran, nur kaynagi) ("AllahGöklerin ve yerlerin Nurudur") Nur Suresi .35.Ayet.
HÂDÎ (Yol gösteren, murada erdiren)
BEDÎ' (Esi ve örnegi olmayan, sanatkarane yaratan)
BÂKÎ (Varliginin sonu olmayan)
VÂRIS (Varliginin sonu olmayan)
REŞÎD (Bütün isleri isabetli ve hedefine ulasici, irsad edici)
SABÛR (Çok sabirli)
SETTAR (Günahları ve ayıp kusurları dünyada gizleyen,örten)
Allah'ın isimleri konusundaki temel dayanak vahiy olduğu için, bu isimler insanlar tarafından değiştirilemez. Âyet ve hadisler Allah'ı nasıl isimlendirmiş ise öyle isimlendirmek gerekir.